Rada Programowa Polskiego Kongresu Klimatycznego, złożona z przedstawicieli administracji rządowej oraz zarządów kluczowych spółek strategicznych, zdefiniowała ramy programowe wydarzenia, koncentrując się na priorytetowych zagadnieniach istotnych z perspektywy polityki klimatycznej oraz rozwoju gospodarczego. Obrady odbyły się 4 grudnia 2025 roku.
Spotkanie otworzył Senator Adam Szejnfeld, Przewodniczący Rady Programowej Polskiego Kongresu Klimatycznego, podkreślając, że transformacja energetyczno-klimatyczna powinna być traktowana jako długofalowy projekt strategiczny, wykraczający poza bieżące spory polityczne. „Polska stoi dziś przed koniecznością stworzenia nowej architektury bezpieczeństwa: energetycznego, gospodarczego i obronnego. Transformacja nie jest już wyborem – jest warunkiem naszego przetrwania i konkurencyjności. Rada Programowa Polskiego Kongresu Klimatycznego ma wypracować ramy krajowego planu rozwoju: od energii i klimatu po obronność oraz infrastrukturę krytyczną. Nie możemy bać się zmian – musimy je projektować” – zaznaczył.
Skład Rady Programowej (kolejność alfabetyczna)
Tomasz Bardziłowski, Prezes zarządu GPW; Magdalena Bezulska, Prezes zarządu Veolia term, Tadeusz Białek, Prezes ZBP; Jacek Bogusławski, Wicemarszałek Woj.. Wielkopolskiego; Anna Chmielewska Dyrektor Europejskiego Banku Odbudowy I Rozwoju EBRD, Łukasz Deja, Prezes zarządu Polskiej Grupy Górniczej PGG; Tomasz Gasiński, Partner Deloitte; Olgierd Geblewicz Marszałek Województwo Zachodniopomorskiego; Dalida Gepfert Wiceprezeska Enea; Tomasz Jąder, Prezes zarządu Santander Leasing; Jakub Kupecki Prezes zarządu Narodowe Centrum Badań Jadrowych; Witold Literacki Wiceprezes zarządu Orlen S.A.; Paweł Łączkowski; Miłosz Motyka Minister Energii; Agnieszka Okońska Wiceprezeska Polskich Sieci Elektroenergetycznych; Marta Postuła Wiceprezes BGK; Andrzej Skolmowski Prezes zarządu Grupy Azoty; Iwona Sroka Wiceprezeska Murapol; Mieczysław Struk Marszałek Województwa Pomorskiego; Adam Struzik Marszałek Woj.. Mazowieckiego; Andrzej Szydło Prezes zarządu KGHM; Barbara Widera Komisja Europejska; Konrad Wojnarowski, Wiceminister Energii; Urszula Zielińska Wiceministra Klimatu i Środowiska; Tomasz Zieliński Prezes zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego.
Dyskusja koncentrowała się na kluczowych obszarach działań istotnych dla realizacji celów Polskiego Kongresu Klimatycznego oraz na wypracowaniu spójnej strategii współpracy między ministerstwami a sektorem biznesu na rzecz zielonej transformacji.
Konrad Wojnarowski, Wiceminister Energii, podkreślił, że z perspektywy resortu kluczowym zagadnieniem będą inwestycje wynikające z aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. z perspektywą do 2040 r. (KPEiK). To plan zakładający aktywną transformację energetyczno-klimatyczną, wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego, obniżenie cen energii oraz wspieranie rozwoju gospodarczego Polski.
Główne filary dokumentu obejmują: przyspieszenie rozwoju energetyki odnawialnej, elektryfikację ciepłownictwa i transportu, zwiększenie inwestycji w rozwój technologii, rozbudowę magazynów energii, modernizację sieci oraz obniżenie kosztów wytwarzania energii. Wdrożenie zaktualizowanego KPEiK ma umożliwić sprawne przeprowadzenie transformacji energetyczno-klimatycznej, jednak równie istotne są jej skutki ekonomiczne i społeczne. Szczególnie ważne jest systemowe obniżenie cen energii, redukcja ubóstwa energetycznego i ograniczenie zachorowalności na choroby związane z zanieczyszczeniem powietrza, przy jednoczesnym wzmacnianiu konkurencyjności przemysłu i dynamiki wzrostu gospodarczego.
Aby polska gospodarka była konkurencyjna, energia ją napędzająca musi pochodzić z czystych i tanich źródeł. Zaktualizowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska KPEiK został dodatkowo uzupełniony o kwestie merytoryczne przygotowane przez resort energii. Do końca 2025 r. dokument zostanie przekazany do akceptacji Komisji Europejskiej.
Zgodnie z założeniami KPEiK węgiel może zostać stopniowo zastąpiony przez małe reaktory modułowe (SMR). Wzrośnie również rola gazu — między innymi w ciepłownictwie przewidziano udział zarówno gazu, jak i biomasy. Dokument zakłada ogromne nakłady finansowe na inwestycje aż do roku 2030 i 2040, w tym na rozwój sieci przesyłowych i infrastruktury OZE. Minister podkreślił jako najwazniejsze także kwestie konkurencyjności gospodarki w kontekście wojny oraz transformacji sektora zbrojeniowego, który jest wyłączony spod celów klimatycznych oraz zagadnienia regulacyjne. Wśród nich szczególnie istotna jest kwestia sprawiedliwej transformacji w krajach Unii Europejskiej, z uwzględnieniem ich indywidualnych możliwości i uwarunkowań dotyczących wdrażania OZE. Skuteczność transformacji zależy od wielu lokalnych czynników, dlatego muszą one być brane pod uwagę przy wyznaczaniu celów i instrumentów wsparcia.
Urszula Zielińska, Wiceminister Klimatu i Środowiska, nadesłała dwa kluczowe obszary tematyczne. Pierwszy dotyczy kosztów kryzysu klimatycznego i ryzyka klimatycznego dla Polski, z uwzględnieniem wyników projektu Klimada 3.0. Panel ma przetłumaczyć nadchodzące dane na konkretne rekomendacje dla budżetów państwowych i samorządowych, rynku ubezpieczeniowego oraz mechanizmów finansowania działań adaptacyjnych, pokazując jednocześnie, ile faktycznie kosztuje opóźniona adaptacja i jakie instrumenty finansowe mogą minimalizować te koszty. Drugi obszar dotyczy odporności klimatycznej i bezpieczeństwa, w którym analiza koncentruje się na tym, jak energetyka odnawialna i zielona transformacja mogą zwiększać niezależność geopolityczną oraz odporność państwa na kryzysy klimatyczne, zakłócenia energetyczne i zagrożenia hybrydowe, z uwzględnieniem strategii klimatycznej NATO, traktującej zmianę klimatu jako „threat multiplier”.
Tomasz Gasiński, Partner w Deloitte, odnosząc się do aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu (KPEiK), zauważył, że ścieżki dekarbonizacji Europy różnią się od ścieżek globalnych. W związku z tym konieczne jest określenie realistycznych i możliwych do wdrożenia scenariuszy dla Polski, które jednocześnie zapewnią konkurencyjność polskiego przemysłu.
Kolejnym istotnym zagadnieniem jest finansowanie transformacji sektorów węgla, ropy i gazu, pod warunkiem, że działania te będą spójne z przyjętymi celami i umożliwią ich osiągnięcie. Warto rozważyć przygotowanie branżowych rachunków ekonomicznych dla różnych sektorów gospodarki, co pozwoli ocenić konsekwencje transformacji w ujęciu krajowym.
Równie ważnym aspektem jest komunikacja inwestycyjna. Hasła typu „zdekarbonizujmy branżę” mogą wywoływać opór, dlatego działania muszą być przedstawiane w sposób, który motywuje do zaangażowania i ułatwia zrozumienie korzyści ekonomicznych i społecznych. Możliwe jest również organizowanie dyskusji dotyczących oceny skutków regulacji lub braku regulacji – przykładowo w kontekście zielonych hubów, które mogą być ekonomicznie nieopłacalne. Analiza regulacji powinna uwzględniać zarówno efekty na poziomie krajowym, jak i wpływ na poszczególne branże, aby działania były realistyczne i skuteczne.
Magdalena Bezulska, prezeska zarządu Veolia Term, podkreśliła, że gaz będzie pełnił rolę paliwa przejściowego do lat 2030 i 2040, co ma zapewnić stabilne funkcjonowanie gospodarki. Zwróciła również uwagę na istotną rolę biomasy w systemie ciepłowniczym. Elektryfikacja jest ważnym kierunkiem, jednak dla sektora ciepłownictwa — szczególnie dla mniejszych przedsiębiorstw — kluczowy pozostaje odpowiednio skomponowany miks paliwowy.
Podkreśliła, że konieczne jest przemyślenie, jak ten miks powinien wyglądać, aby był optymalny dla ciepłownictwa. Ważne są również kwestie związane z bezpieczeństwem: ochrona infrastruktury krytycznej, zapewnienie dostaw energii w różnych scenariuszach oraz przygotowanie infrastruktury ciepłowniczej na sytuacje kryzysowe, w tym potencjalne zagrożenia wojenne.
Bezpieczeństwo energetyczne obejmuje zarówno stan infrastruktury, jak i gwarancję ciągłości dostaw. W tym kontekście kluczowym pytaniem pozostaje, jaki miks paliwowy będzie dla ciepłownictwa najbardziej efektywny i odporny na wyzwania przyszłości.
Tomasz Zieliński, Prezes Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego, podkreślił, że przedsiębiorstwa nieobjęte regulacjami często stosują greenwashing, co prowadzi do rozprzestrzeniania błędnych informacji na rynku. Działając w ramach rynku Unii Europejskiej i realizując cele wyznaczone przez Unię, konieczne jest zwrócenie uwagi na te nieprawdziwe dane, aby zapewnić rzetelność i przejrzystość komunikacji.
Prezes Zieliński wskazał, że ścieżka osiągnięcia celów klimatycznych dla Polski jest bardziej wymagająca niż dla niektórych innych państw, które mają korzystniejsze uwarunkowania wyjściowe. Przykładem jest Dania, której proces transformacji przebiega sprawnie m.in. ze względu na mniejszy udział przemysłu ciężkiego oraz odmienny kontekst historyczny.
Kluczowe znaczenie ma również transparentność wyliczeń przy formułowaniu celów unijnych, ponieważ od niej zależy późniejsza konkurencyjność polskiego przemysłu na rynku europejskim i globalnym.
Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego reprezentował Marcin Podgórski, zastępujący Marszałka Adama Struzika. Zwrócił uwagę na konieczność przeprowadzenia transformacji gospodarki na poziomie lokalnym i regionalnym, co wymaga uporządkowania kompetencji w zakresie pozwoleń, podejmowania decyzji w regionach oraz planowania przestrzennego, szczególnie w kontekście rozproszonej energetyki. Kluczowe jest wzmocnienie kompetencji formalnych i merytorycznych w mniejszych samorządach, które często ograniczają skuteczność działań w tym obszarze.
Plan działania, uwzględniający wsparcie dla społeczności energetycznych, ułatwiłby samorządom realizację projektów transformacyjnych. Proces transformacji będzie również determinowany przez uwarunkowania demograficzne – niekorzystne zmiany demograficzne mogą negatywnie wpływać na dostępność kompetencji lokalnych. W starszych społecznościach wprowadzanie zmian, takich jak komunikacja z mieszkańcami czy uzyskiwanie pozwoleń, może napotykać istotne trudności z uwagi na ograniczoną akceptację inwestycji.
W odróżnieniu od rozproszonej energetyki, energetyka jądrowa cieszy się większą akceptacją społeczną, ponieważ jest scentralizowana i mniej podatna na lokalne decyzje oraz uwarunkowania społeczno-demograficzne.
KGHM był reprezentowany na spotkaniu przez Huberta Wiśniewskiego, który zastępował Prezesa Andrzeja Szydło. W opinii KGHM kluczowe znaczenie ma zapewnienie tzw. local content, czyli prowadzenie produkcji na terenie Polski. Wsparcie dla projektów przemysłowych, w tym kontrowersyjnych paneli z udziałem sektora przemysłowego, powinno iść w parze z odpowiednią inżynierią finansową, która uwypukla wartości wynikające z zielonej transformacji nie tylko w wymiarze ekonomicznym, ale również społecznym i środowiskowym.
Duże przedsiębiorstwa muszą dostrzegać konkretne wartości generowane przez transformację. Dla klientów kluczowe pozostają koszty i cena produktu, a kwestie ESG czy ślad węglowy są często mniej istotne z perspektywy rynkowej. Jednocześnie część regulacji może wpływać na obniżenie konkurencyjności produkcji na rynkach globalnych, dlatego ważne jest uwzględnienie szerszego kontekstu konkurencyjności Polski, zarówno w Europie, jak i na świecie.
Jako wartość gospodarczą należy traktować również korzyści dla wszystkich interesariuszy procesu produkcyjnego, w tym dla gmin, poprzez liczbę miejsc pracy, przychody podatkowe, ceny produktów oraz szerokie zestawienie efektów dla różnych uczestników inwestycji zielonej transformacji.
Zarząd firmy Santander Leasing reprezentowała Anita Rodkiewicz-Ryżek. Spółka koncentruje się na finansowaniu małych inwestycji w OZE, co pozwala skutecznie łączyć interesy państwa, biznesu oraz instytucji finansujących. Dostępność kapitału jest kluczowym warunkiem realizacji zielonej transformacji w przypadku projektów o niewielkiej skali.
Łączny efekt wielu drobnych inwestycji ma istotne znaczenie dla gospodarki krajowej, przy czym szczególną rolę odgrywa finansowanie komercyjne. Jak zauważają lokalni inwestorzy, środki z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) są często postrzegane jak „Yeti – wszyscy o nich wiedzą, ale nikt ich nie widział”. Dlatego profesjonalna obsługa finansowa sektora MŚP ma kluczowe znaczenie.
Ponadto, w branży elektromobilności szczególnie istotna jest ciągłość finansowania i przewidywalność kosztów, gdyż stabilność ekonomiczna stanowi fundament dalszego rozwoju i skalowania projektów w tym sektorze.
Związek Banków Polskich, reprezentowany przez Martę Goś, podkreślił, że sektor finansowy – w tym NFOŚiGW oraz banki komercyjne i spółdzielcze – jest otwarty na wspieranie zielonej transformacji. Kluczowym elementem dla sektora bankowego jest stabilność przepisów prawa, która zapewnia przewidywalność i bezpieczeństwo inwestycji. Istotne znaczenie mają także ramy regulacyjne, zabezpieczenia systemowe oraz odporność jednostek samorządowych. Dodatkowo ważnym zagadnieniem pozostają kwestie związane z wdrażaniem regulacji ESG w małych i średnich przedsiębiorstwach, które wymagają odpowiedniego wsparcia i adaptacji do wymogów transformacji.
Paweł Łączkowski podkreślił, że kluczowe znaczenie ma stworzenie dobrych warunków dla biznesu, sprzyjających odporności i konkurencyjności gospodarki. Wskazał, że warto odwołać się do raportu BGK dotyczącego odporności miast oraz zaprosić samorządy do dyskusji, aby skonfrontować różne perspektywy i doświadczenia. Zaznaczył, że potencjalne zagrożenia oraz poziom odporności są czynnikami szczególnie ważnymi dla inwestorów — także tych zagranicznych.
W tym kontekście istotne są również przykłady praktyczne, takie jak umowa PSE z Wojskiem Polskim, pokazujące, że odporność musi obejmować nie tylko aspekty militarne, ale także cywilne. Ważnym elementem jest budowanie odporności na poziomie przedsiębiorstw, w tym świadomości, że mogą wystąpić przerwy w dostawach energii elektrycznej lub ciepła.
Kolejnym obszarem wymagającym uwagi są taryfy dystrybucyjne, nad którymi trwają prace w ministerstwach. Taryfy te są corocznie odnawiane, co obliguje duże przedsiębiorstwa do ciągłych przygotowań i dostosowań. Rada Programowa proponuje, aby przed Polskim Kongresem Klimatycznym Ministerstwo zaprezentowało premierowe wersje nowych ustaw właśnie podczas Kongresu, tak aby wydarzenie stało się platformą komunikacji i promocji nowych regulacji.
Polski Kongres Klimatyczny odbędzie się w dniach 25–27 marca 2026 r. w Warszawie. W programie przewidziano sesje tematyczne, panele dyskusyjne, prezentacje, spotkania branżowe oraz networking biznesowy, a także wydarzenia towarzyszące. W trakcie Kongresu uczestnicy będą omawiać aktualne trendy inwestycyjne w kontekście europejskiej strategii klimatycznej, a jednym z wydarzeń towarzyszących będzie gala Liderów Transformacji Energetycznej 2026.
Transformacja klimatyczno-energetyczna stanowi jedno z największych i najbardziej kosztownych przedsięwzięć gospodarczych o zasięgu globalnym. Jej skuteczna realizacja wymaga ścisłej współpracy interesariuszy z sektora biznesu, samorządów oraz organizacji pozarządowych. Polski Kongres Klimatyczny wyróżnia się spośród innych wydarzeń praktycznym podejściem do zagadnień strategicznych oraz silnym naciskiem na aspekt biznesowy.
Udział w Kongresie to wyjątkowa okazja do zdobycia najnowszej wiedzy, wymiany doświadczeń oraz nawiązania wartościowych kontaktów. Trzydniowy program obejmuje intensywne debaty poświęcone inwestycjom, możliwościom biznesowym oraz praktycznym aspektom zarządzania zieloną transformacją.
Więcej na ten temat: www.polskikongresklimatyczny.pl
Warto przeczytać
