Dziewięć niżej wymienionych związków stowarzyszeń – Federacji zrzeszających blisko 200 organizacji reprezentujących zawody rynku nieruchomości: pośredników w obrocie nieruchomościami, zarządców nieruchomości i rzeczoznawców majątkowych wyraża niniejszym swoje zaniepokojenie informacjami jakie docierają do nas w sprawie przygotowań Rządu do deregulacji zawodów profesjonalnie obsługujących rynek nieruchomości w Polsce.

Blisko 50 000 rzesza osób z państwowymi uprawnieniami, której jesteśmy reprezentantami, z niepokojem patrzy w przyszłość obserwując determinację Rządu w obniżeniu standardów obsługi rynku nieruchomości. Szczególne obawy środowiska rynku nieruchomości wzbudza niejawny tryb prac nad planami Rządu oraz brak rzeczywistych konsultacji społecznych tych projektów. Zwracam się do Pana Posła/Pani Poseł z prośbą o poparcie utrzymania wymogu kwalifikacji dla zawodów regulowanych – pośrednika w obrocie nieruchomościami, zarządcy nieruchomości i rzeczoznawcy majątkowego.

1.Wyjaśniamy, że uprawnienia i licencje zawodowe nie ograniczają działalności gospodarczej – to nie koncesja na działalność zawodową, to jedynie potwierdzenie uzyskanej wiedzy.

Na ten temat dobitnie wypowiedział się odnośnie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 27 marca 2008 r. Sygn. SK 17/05. W opinii Trybunału Konstytucyjnego, licencję zawodową pośrednika w obrocie nieruchomościami należy traktować jedynie jako wymóg, a nie ograniczenie, podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej. Licencja ta potwierdza posiadanie przez osobę zajmującą się pośrednictwem w obrocie nieruchomościami niezbędnych do tego kwalifikacji. Innymi słowy działalność może prowadzić każdy, o ile czynności specjalistyczne pośrednictwa będą dokonywać fachowcy. Licencja zawodowa ma charakter podobny do prawa jazdy – stwierdza jednie wiedzę fachową.

2.Wpływ na bezpieczeństwo zdrowia i życia klientów

Zawody nieruchomościowe, w tym w szczególności zawód zarządcy nieruchomości zgodnie z art. 185 ust 1 c ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2004 r., Nr 261, poz. 2603 późn. zm.) ma bezpośredni wpływ w przypadku zdarzenia lub zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia, bądź środowiska, o których mówi prawo budowlane, podejmując decyzje i dokonując czynności wykraczających poza codzienny zakres obowiązków mających na celu zapobieżenie tej szkodzie (vide: katastrofa hali wystawienniczej w Katowicach). Liberalizacja przepisów nie może odbywać się kosztem społeczeństwa w tym właścicieli budynków i lokali. Tego rodzaje usługi zawsze powinny pozostać pod kontrolą systemową.

3.Czy polski rynek nieruchomości jest już gotowy na obsługę przez osoby nie posiadające stosowanego przygotowania?

Trzy zawody usankcjonowane prawnie mają również ustawową delegację do wglądu w zasoby m.in. geodezyjne, ewidencji ludności i akt księgi wieczystej, które pozwalają na uwiarygodnienie przedmiotu obrotu rynkowego. Deregulacja prowadzi do sytuacji, w której w sprawach obrotu nieruchomościami, zarządzania nieruchomościami i rzeczoznawstwa majątkowego, w sprawach dotyczących dorobku życiowego obywateli naszego kraju będą mogły funkcjonować także osoby bez z stosownego wykształcenia. Przy tak skomplikowanej materii prawnej i technicznej związanej z szeroko rozumianymi nieruchomościami nie mogą się tym zajmować osoby bez specjalistycznego wykształcenia. Usługi świadczone przez te trzy zawody niwelują asymetrię informacji na rynku nieruchomości wśród jego uczestników. Spadek po realnym socjalizmie wymaga wysiłku organizacyjnego i kompetencji dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania nieruchomości a zwłaszcza ochrony zdrowia i życia mieszkańców zdekapitalizowanych zasobów. Zaniedbania (mentalne i techniczne) w gospodarce nieruchomościami po okresie PRL do dzisiaj nie zostały zlikwidowane. Świadczą o tym choćby wyniki kontroli NIK. Odbudowa profesjonalizmu na rynku nieruchomości trwa dopiero 15 lat i właśnie z tego powodu nie możemy się porównywać z modelami obowiązującym w innych krajach Europy zachodniej (np. Wielka Brytania, Niemcy). Czy osoba bez odpowiednich uprawnień uwiarygodnionych licencją państwową będzie przygotowana do wzięcia na siebie takiej odpowiedzialności?

4.Inwestycja w kapitał ludzki, w wiedzę, którą pozyskali profesjonaliści rynku nieruchomości w ciągu ostatni 15 lat w przypadku deregulacji zderzy się z nieprofesjonalną i niekontrolowaną obsługą.

Polska jako kraj, jako społeczeństwo, „dorobiło” się przez okres blisko 15 lat funkcjonowania ustawy o gospodarce nieruchomościami około 50 tysięcznej rzeszy pośredników, zarządców i rzeczoznawców majątkowych,  którzy w wielkim trudzie zdobywali wiedzę najpierw w trybie egzaminacyjnym, później poprzez studia podyplomowe. Dzisiaj w sposób arbitralny i nieprzemyślany, chcą pozbawić tych ludzi wieloletnich wyrzeczeń i owoców ich pracy chcą im udowodnić, że ich trud był daremny a Państwo Polskie oszukało ich. System edukacji w zakresie uzyskiwania uprawnień generuje miejsca pracy i rozwój instytucji oświatowych, rocznie szkolonych jest w tym zakresie kilka tysięcy osób. Obecnie studiuje na różnych uczelniach wiele tysięcy ludzi czekając na upragnione świadectwa ukończenia studiów w zakresie zawodów rynku nieruchomości. Również kilka tysięcy ludzi odbywa praktyki zawodowe. Nie da się wytłumaczyć tym ludziom że polskie prawo jest rozumne i racjonalne kiedy zlikwiduje się cel ich edukacji. Takie działania nie budują zaufania społeczeństwa do stabilności systemu prawnego w Polsce i długofalowego planowania swojego rozwoju zawodowego.

5.Tryb procedowania projektów ustaw deregulacyjnych jest polityczny, brakuje konsultacji społecznych.

Poważne wątpliwości budzi procedura tworzenia projektów prawa deregulacyjnego. Powstają pytania na które ktoś musi odpowiedzieć. Dlaczego projekty ustaw nie są konsultowane ze społeczeństwem? Dlaczego władza po raz kolejny uważa, że lepiej wie niż społeczeństwo? Dlaczego w procesie tworzenia projektu nie uzgadnia się go z organizacjami rynku nieruchomości. Dlaczego Rząd nie wykorzystuje powołanych przez siebie struktury takich jak Państwowa Rada Nieruchomości do opiniowania regulacji dotyczących rynku nieruchomości. Czy projektodawca jest przygotowany na wszystkie odpowiedzi np. ile spraw cywilnoprawnych toczy się w sądach z winy osób nieuprawnionych, wykonujących czynności zarezerwowane dla licencjonowanych zawodów.

6.System uprawnień zawodowych wraz ze swoim dorobkiem w postaci wymogu ustawicznego kształcenia, arbitrażu w sprawach spornych oraz odpowiedzialności zawodowej przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej gwarantuje niskie koszty prewencji pojawiania się szkodliwych zachowań osób wykonujących zawody nieruchomościowe, a tym samym nieprawidłowości na rynku nieruchomości.

Naszym zdaniem stosowanie administracyjnej regulacji zawodów uzasadnione jest koniecznością generalnej ochrony usługobiorców przed szkodami, jakie mogłyby wyrządzić osoby wykonujące określone zawody bez stosownych kwalifikacji i umiejętności oraz bez konieczności wykazywania się należytą starannością. chodzi naszym zdaniem przyczynia się do bezpieczeństwa zasobów finansowych oraz majątkowych osób fizycznych i podmiotów gospodarczych oraz ochrony ich praw cywilnych. W odniesieniu do zawodów pośrednika w obrocie nieruchomościami, rzeczoznawcy majątkowego, zarządcy nieruchomościami regulacje administracyjne mają więc w istocie charakter ogólnej prewencji w ich wykonywaniu, a nie administracyjnej bariery dostępności.

7.Tworzenie odpowiedniego ładu instytucjonalno-prawnego, należy do najważniejszych, niekwestionowanych funkcji współczesnego państwa.

W odniesieniu do gospodarki rynkowej chodzi o tworzenie norm prawnych chroniących także konsumenta i to również przez kontrolę „wejść”, poprzez ocenę wiedzy i umiejętności osób i przyznawanie im (lub nie) prawa wykonywania zawodu. Na czyje żądanie, oczekiwanie lub prośbę, chce się wyeliminować wykształconych ludzi z rynku nieruchomości? Komu ma służyć oddanie rynku nieruchomości w ręce osób niekompetentnych? Nie będzie to służyć społeczeństwu i konkretnym, dokonującym transakcji konsumentom. Oczekujemy od Rządu przejrzystości w tej sprawie.

8.Wpływ na przejrzystość rynku.

Zawody nieruchomościowe, w tym w szczególności zawód rzeczoznawcy majątkowego przyczyniają się do transparentności rynku nieruchomości, tak istotnej dla jego uczestników jak i kreatorów. Dostęp do wielu wrażliwych informacji z punktu widzenia bezpieczeństwa funkcjonowania rynku nieruchomości powinien być kontrolowany, a naszym zdaniem najskuteczniejszym sposobem jest reglamentacja grona osób, które te informacje pozyskują i przetwarzają.

W imieniu:

Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości
Federacji-Porozumienie Polskiego Rynku Nieruchomości
Polskiej Federacji Stowarzyszeń Zawodów Nieruchomościowych
Polskiej Izby Rzeczoznawstwa Majątkowego
Polskiej Federacji Zarządców Nieruchomości
Polskiej Konfederacji Rynku Nieruchomości
Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych
Polskiej Federacji Organizacji Zarządców, Administratorów i Właścicieli Nieruchomości
Federacji Gospodarki Nieruchomościami.