dr inż. Mariusz Garecki, Stowarzyszenie na Rzecz Systemów OciepleńNajważniejsze zmiany dotyczą zmniejszenia wartości współczynnika przenikania ciepła Uc dla wszystkich rodzajów budynków oraz sposobu obliczania wskaźnika EP określającego roczne zapotrzebowanie budynku na nieodnawialną energię pierwotną.

Przytoczona powyżej regulacja prawna wprowadziła, począwszy od 1.01.2014, i będzie sukcesywnie wprowadzała w dalszej perspektywie aż do roku 2021, nowe wymagania w zakresie izolacyjność min. ścian zewnętrznych budynków. Będzie to skutkowało koniecznością zwiększenia grubości izolacji termicznej ścian ocieplanych przy użyciu powszechnie stosowanych dzisiaj materiałów termoizolacyjnych: wełny mineralnej oraz styropianu lub stosowania odmian tych wyrobów lub też innych produktów, o lepszych parametrach izolacyjności i mniejszej grubości warstwy. Stąd też niektórzy producenci koncentrują się obecnie na wdrożeniu alternatywnych materiałów termoziolacyjnych do zewnętrznych systemów ociepleń. Formalnie takie możliwości dała ostatnia nowelizacja ETAG 004, która nie definiuje ściśle – jak to miało miejsce wcześniej w przypadku wełny mineralnej i styropianu – rodzaju termoizolacji w systemie ETICS, ale dopuszcza stosowanie różnego typu materiałów, stawiając wymaganie zgodności z dokumentem odniesienia (hEN, ETA lub CUAP).

Wśród rozwiązań dostępnych już dzisiaj na rynku, które zostały wdrożone w mniejszym lub większym stopniu w praktyce lub trwają nad nimi prace rozwojowe, znajdują się płyty izolacyjne fenolowe (rezolowe), płyty poliuretanowe PUR oraz płyty poliizocyjanurowe PIR.

Materiały poliuretanowe (PUR, PIR) są polimerycznymi materiałami chemoutwardzalnymi i znane są od końca lat trzydziestych ubiegłego stulecia. Technologia otrzymywania poliuretanów zachodzi według mechanizmów specyficznej reakcji addycji pomiędzy grupami izocyjanianowymi i grupą hydroksylową, dając poliuretan. Pianki PIR stanowią udoskonaloną wersję pianek PUR, wykazując się znacznie większą odpornością na bezpośrednie oddziaływanie ognia. Z kolei żywice fenolowo-formaldehydowe otrzymuje się przez polimeryzację, kondensację difenoli lub mieszaniny difenoli z aldehydem, najczęściej formaldehydem. W zależności od warunków kondensacji otrzymuje się żywice nowolakowe (nowolaki) lub żywice rezolowe (rezole). Na bazie tych ostatnich są produkowane pianki rezolowe (dokument odniesienia: PN-EN 13165:2013 - Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby ze sztywnej pianki poliuretanowej (PUR) produkowane fabrycznie – Specyfikacja).

Materiały te charakteryzują się drobnokomórkową strukturą, z czego ok. 90% stanowią komórki zamknięte, dzięki czemu praktycznie nie występuje pobór wody kondensacyjnej. Wykazują się wysoką twardością oraz wytrzymałością mechaniczną. Izolacje tego typu są produkowane min. w formie płyt z rdzeniem ze sztywnej pianki i obustronnymi okładzinami elastycznymi z folii aluminiowej, papieru lub laminatu kompozytowego, włókna szklanego, bituminowanego włókna szklanego, itp. W zależności od przyjętych rozwiązań znajdują one dzisiaj zastosowanie do izolacji dachów, posadzek, są używane do izolowania ścian trójwarstwowych oraz w systemach ETICS.

Wysokie parametry w zakresie izolacyjności termicznej (współczynnik przewodzenia ciepła λ=0,021-0,027 W/m2*oK) sprawiają, że płyty rezolowe oraz PUR/PIR mogą stać się w tym zakresie potencjalnym konkurentem w stosunku do używanych dzisiaj powszechnie materiałów izolacyjnych stosowanych w systemach ETICS. Zastosowanie tego typu płyt jako izolacji termicznej pozwala na ograniczenie jej grubości o nawet do ok. 50%. Ma to szczególne znaczenie w przypadku budownictwa pasywnego, budynków realizowanych w ograniczonych przestrzeniach, gdzie konieczne jest zachowanie wymaganych odległości lub linii zabudowy, do obudowy ościeży, itp.

Zastosowanie praktyczne płyt rezolowych odbywa się na podstawie, nielicznych na razie, europejskich ocen technicznych i lokalnych dokumentów aprobacyjnych. Systemy te posiadają klasę reakcji na ogień B. O ile jednak realizacje systemów ociepleń budynków ETICS na bazie pianek rezolowych stopniowo zyskują na popularności, o tyle zastosowanie płyt PUR/PIR ma jeszcze charakter jednostkowy (np. modernizacja budynku zabytkowego w woj. wielkopolskim: wypełnienie pustki w ścianie warstwowej przy użyciu piany PUR, instalacja systemu ETICS na bazie płyt PUR). Rozwiązanie to nie jest jeszcze objęte aprobatami lub ocenami technicznymi. Istotnym ograniczeniem w szerszym stosowaniu płyt rezolowych jest z jednej strony ich wysoka cena (ok. 10 razy wyższa niż EPS), z drugiej zaś ograniczenia wynikające z wymagań przeciwpożarowych (budynki wysokie) . Płyty izolacyjne typu PUR/PIR jako składowe zewnętrznych systemów izolacji termicznej budynków będą, być może, stanowić takie rozwiązanie w przyszłości, ale wcześniej wymagane jest spełnienie wymagań technicznych i formalnych w zakresie kompatybilności współpracy z pozostałymi elementami systemu ETICS.

dr inż. Mariusz Garecki, Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń

OD REDAKCJI:

Do dr inż. Mariusza Gareckiego ze Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń,　redakcja Obud.pl, zwróciła się zainspirowana tematem „Pianki PIR i pianki PUR”, który pojawił się na forum internetowym Obud: Pianki PIR i pianki PUR