Kredyt hipoteczny to po prostu (długoterminowy) kredyt bankowy. Gwoli przypomnienia kredyt bankowy jest to umowa cywilnoprawna, zawarta w formie pisemnej pomiędzy bankiem, a kredytobiorcą – osobą fizyczną, bądź prawną. W wyniku zawarcia umowy kredytowej bank zobowiązuje się udostępnić określoną kwotę (w określonej walucie) na określony cel oraz czas. W przypadku kredytu hipotecznego zazwyczaj na zakup lokalu mieszkalnego, wybudowania budynku na nieruchomości, itp. Kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt zgodnie z jego przeznaczeniem określonym w umowie oraz zwrócić pobraną kwotę w ratach uwzględniających udostępnioną kwotę oraz prowizję i odsetki, które stanowią wynagrodzenie banku.

Należy zaznaczyć, iż stroną dominującą z ekonomicznego punktu widzenia w umowie kredytowej jest ewidentnie bank, który w umowie określa warunki kredytu. Bank uprawniony jest do kontroli jego wykorzystania. Bank uzależnia przede wszystkim przyznanie kredytu od zdolności kredytowej, przy czym zazwyczaj nie jest zobowiązany do udzielenia kredytu, nawet jeżeli osoba ubiegająca się o kredyt ją posiada. Każdy bank ocenia zdolność kredytową konkretnego klienta według własnych algorytmów (należy podkreślić, że karty kredytowe czy otwarte linie debetowe w rachunkach osobistych takową zdolność obniżają), w związku z czym w różnych banku dana osoba może uzyskać inną zdolność kredytową. Poza tym, każdy bank oferuje inną ofertę kredytów hipotecznych, wiec osoby, które podjęły decyzję o chęci zaciągnięcia kredytu hipotecznego, czy innego kredytu powinny skorzystać z usług podmiotów, które oferują doradztwo kredytowe, np. Emmerson Finanse S.A, Open finance S.A. czy Expander Advisors Sp. z o.o. Są to podmioty, które współpracują z największymi instytucjami finansowymi w Polsce, oferując produkty kredytowe większości banków dostępnych w naszym kraju.  Doradcy kredytowi gwarantują znajomość procedur bankowych, przejmują za klienta większość formalności związanych z aplikacją kredytową oraz czuwają nad prawidłowym przebiegiem procesu kredytowego, nadto usługi takich podmiotów są zazwyczaj bezpłatne.

Kredyt hipoteczny jest kredytem, którego prawną formą zabezpieczenia kredytu jest ustanowiona na nieruchomości hipoteka. Hipoteka w ujęciu prawnym jest ograniczonym prawem rzeczowym uregulowanym poza Kodeksem cywilnym w Ustawie o księgach wieczystych i hipotece. W przypadku, gdy nieruchomość obciążona jest ograniczonym prawem rzeczowym, prawo to ujawnione jest w księdze wieczystej danej nieruchomości w dziale IV tej księgi. Należy zaznaczyć, iż nieruchomości, które nie mają założonych ksiąg wieczystych, nie mogą zostać obciążone ograniczonym prawem rzeczowym w postaci hipoteki. Rejestr ksiąg wieczystych, jest rejestrem jawnym, a obecnie znając numer księgi wieczystej każdy jest w stanie uzyskać do niej dostęp pod adresem http://ekw.ms.gov.pl

Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece „w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka)”. W związku z powyższym kredyt hipoteczny pozwala bankowi dochodzić wierzytelności niezależnie od tego, kto jest aktualnie właścicielem nieruchomości, w przypadku gdyby kredytobiorcy zaciągający kredyt hipoteczny przestali go spłacać. Dlatego też, wysokość kredytu hipotecznego w głównej mierze uzależniona jest od wartości nieruchomości, którą bank ustala co do zasady korzystając z wyspecjalizowanych podmiotów.