Fot. Baumit

System to całość

Rynek oferuje szeroką gamę zaawansowanych, opartych o różne spoiwa, rozwiązań. Są to kompletne, pomyślane jako całość systemy dedykowane określonym zastosowaniom. Producenci udzielają na nie gwarancji pod warunkiem, że ich aplikacja będzie zgodna z wymaganiami. Tymczasem nadal częstym grzechem zarówno firm wykonawczych, jak i inwestorów jest mieszanie produktów pochodzących z różnych systemów, podyktowane dążeniem do oszczędności. Oszczędności pozornych, gdyż takie działania obniżają trwałość systemu, zaniżają jego jakość oraz pozbawiają inwestora gwarancji.

Poprawne wykonanie tynku ma wpływ na trwałość wykończenia. Znaczenie mają wszystkie elementy – nie można liczyć na to, że pokrywając elewację wykonaną ze słabych materiałów drogim tynkiem zyskamy trwałą, estetyczną i odporną na czas i warunki powłokę. Wręcz przeciwnie, bo trwałość ostatecznych warstw zależy zawsze od trwałości i przyczepności podłoża. Zasada ta odnosi się też do systemów ociepleń, mocowanych zarówno na nowych, jak i remontowanych budynkach. Gros błędów, z odpadnięciem systemu izolacji termicznej włącznie, zdarza się jednak na starych elewacjach. Często stare tynki nie trzymają się murów, stosowanie kołków i gruntów w tym przypadku niewiele pomaga. To właśnie źle przygotowane, nienośne podłoże jest główną przyczyną większości awarii.

Fot. Baumit

Gotowy czy własny?

Wśród tynków wyróżnić możemy wyprawy, które są przygotowywane bezpośrednio na budowie, bazujące na takich surowcach, jak m.in. piasek, cement, wapno i woda. Proporcje, w jakich użyte zostaną te składniki, mają zasadnicze znaczenie dla skuteczności, trwałości i efektu wizualnego wyprawy. To tańsza, aczkolwiek pracochłonna metoda. Niestety, jej mankamentem jest fakt, że przygotowane za jej pośrednictwem tynki nie nadają się do obróbki maszynowej – wymagają nakładania ręcznego; ponadto trudno jest przewidzieć, jakimi parametrami będą się one charakteryzowały, ponieważ jest to uzależnione od wielu zmiennych. W tym wypadku jakość wyprawy musi zagwarantować wykonawca.

Mieszanki gotowe, przygotowane w fabryce, o ściśle określonych parametrach, wymagają od wykonawcy jedynie dodania odpowiedniej ilości wody. Należy dokładnie przestrzegać zaleceń producenta dotyczących niezbędnej ilości wody, sposobu zarabiania masy, czasu i miejsca jej nakładania, gdyż ma to bezpośredni wpływ na trwałość i poprawną eksploatację tynku. Możliwa jest ich aplikacja ręczna lub maszynowa. Sucha mieszanka ma domieszki poprawiające właściwości hydrofobowe tynku. Wykonana zgodnie z instrukcją jest trwała, na co gwarancji udziela wytwórca.

Fot. Baumit

Grubość ma znaczenie

Choć pozornie proste i łatwe w aplikacji, tynki cementowo-wapienne, które należą do najpowszechniej stosowanych na budowach, często stwarzają problemy na budowach. Kłopoty pojawiają się zwłaszcza w przypadku zastosowania ich do ścian z materiałów o niskiej przyczepności – zbyt gruba warstwa, pod którą ukryte zostały przewody czy inne elementy, podnosi ryzyko odpadnięcia fragmentu tynku. Należy pamiętać, że wraz z ilością zaprawy, zwiększa się jej ciężar.

Kiedyś tynki były grubsze ze względu m.in. na większe uziarnienie piasku oraz konieczność zniwelowania dużych nierówności murów. Automatycznie, właśnie owa grubość stanowiła naturalne zabezpieczenie wyprawy przed nasiąkaniem. Nakładane obecnie tynki miewają grubość kilku czy kilkunastu milimetrów. To efekt nowoczesnego budowania, do którego stosowane są materiały o gładkich powierzchniach, ale też oszczędności. Tymczasem, aby uniknąć zgubnego wpływu różnic temperatur oraz deszczu i śniegu, które powodują cykliczne zawilgocenie, ściany wymagają tynku o wyższych parametrach wytrzymałościowych. Grubości dla tynku zewnętrznego powinny zaczynać się od 15 mm – w przypadku cieńszych warstw zdecydowanie wzrasta ryzyko odpadnięcia wskutek naprężeń temperaturowych.

Wytrzymałość

Parametr ten, podobnie jak wiele innych właściwości, w przypadku tynków cementowo-wapiennych determinowany jest proporcjami wapna i cementu. Ważne jest też, by moc tynku dostosować do podłoża, na jakie będzie on nakładany. Częstym błędem jest aplikowanie mocnych tynków na przegrody wzniesione z materiałów o dużej porowatości, „ciepłych” czy też na mury zniszczone ze względu na ich wiek. Przyczyną takich decyzji bywa przekonanie, że silny, o dużej zawartości cementu tynk wzmocni słaby, zmurszały mur. Skutek jest łatwy do przewidzenia – odspajanie i pękanie wyprawy.

Zadania tynków

Nie pełnią one funkcji konstrukcyjnych, lecz wyrównują powierzchnię i stanowią ochronę przed destrukcyjnym wpływem warunków atmosferycznych. I, oczywiście, zdobią – przynajmniej niektóre z nich. Obok tynków dekoracyjnych, których zastosowanie nadaje elewacji czy ścianie ostateczny efekt, dostępne są też tynki podkładowe, wyrównujące powierzchnie i stanowiące bazę do położenia warstwy wykańczającej. Dobre przygotowanie podłoża tynkiem podkładowym jest podstawą dla uzyskania efektownej i trwałej warstwy dekoracyjnej.